(wierzyć w kogoś lub w coś)

- wierzyć w Boga/reinkarnację to believe in God/reincarnation

- wierzyć w duchy to believe in ghosts

- wierzyć komuś (ufać) to trust sb; (w czyjeś słowa) to believe sb

- wierzę ci na słowo I’ll take your word for that

- wierzyć w czyjąś niewinność to believe in sb’s innocence

- wierzyć w kogoś to believe in sb, to have faith in sb

- wierzyć, że… to believe that…

* * *

* * *

1. t. rel. believe ( w coś in sth); nie wierzysz mi? don't you believe me?; przestać wierzyć w coś lose faith in sth; wierzyć święcie w kogoś/coś swear by sb/sth.

2. (= ufać) trust; wierzę ci na słowo I take your word for it, I take you at your word; własnym oczom/uszom nie wierzę I can't believe my eyes/ears; wierzyć, że ktoś coś zrobi trust sb to do sth.

- ufać komuś bezgranicznie/ślepo to have absolute/blind trust in sb

- ufać przyjacielowi to trust a friend

- nie ufam mu I don’t trust him ⇒ zaufać

- ufać czyimś słowom/obietnicom to believe sb’s words/promises

- nie ufać gazetom/reklamom to not believe the newspapers/commercials ⇒ zaufać

- ufać w czyjąś mądrość to believe in sb’s wisdom

- ufać w swoją szczęśliwą gwiazdę to trust one’s lucky star

- ufać we własne siły to be self-confident

- ufali, że sprawiedliwość zwycięży they believed that justice would prevail

- ufam, że się jeszcze kiedyś spotkamy I trust that we’ll meet again

oko [ɔkɔ], <Pl oczy, gen oczu, dat oczom, instr oczami lub oczyma, loc oczach> nt

1.

1) ( narząd wzroku) Auge nt

2) archit

wole \oko Ochsenauge nt

3) pilnować [ lub strzec] kogoś/czegoś jak oka w głowie jdn/etw wie seinen Augapfel hüten

w oczach prawa aus juristischer Sicht

traktować kogoś/coś z przymrużeniem oka jdn/etw nicht ganz ernst nehmen

pi razy \oko ( pot) Pi mal Daumen ( fam)

na pierwszy rzut oka auf den ersten Blick

w cztery oczy unter vier Augen

mieć dobre \oko gute Augen haben

patrzeć na kogoś/coś krzywym okiem jdn/etw schief ansehen ( fam)

mieć oczy otwarte na coś die Augen auf etw +akk offen halten [ lub haben]

na piękne oczy um schöner blauer Augen willen

z zamkniętymi [ lub zawiązanymi] oczami mit geschlossenen [ lub verbundenen] Augen

bez zmrużenia oka ohne mit der Wimper zu zucken

cieszyć \oko Augenweide sein

dwoi mi się w oczach ich sehe doppelt

iść, gdzie oczy poniosą ins Blaue [hinein] gehen ( fam)

kłamać w żywe oczy ins Gesicht lügen

mieć kogoś/coś na oku jdn/etw im Auge behalten [ lub haben]

mieć kogoś/coś przed oczami jdn/etw vor den Augen haben

mieć \oko na kogoś/coś auf jdn/etw ein Auge haben

otworzyć komuś oczy na coś jdm die Augen für etw +akk öffnen

źle/dobrze mu z oczu patrzy er scheint ein schlechter/guter Mensch zu sein

pożerać kogoś/coś oczami jdn/etw mit den Augen verschlingen ( fam)

przejrzał na oczy ihm gingen die Augen auf

przewracać oczami die Augen verdrehen [ lub rollen]

przymknąć na coś oczy ein Auge auf etw +akk zudrücken ( fam)

puścić do kogoś [perskie] \oko jdm [kokett] zuzwinkern

robić do kogoś słodkie oczy jdm [schöne] Augen machen ( fam)

rzucać się w oczy ins Auge [ lub in die Augen] fallen [ lub springen], auffallen

rzucić okiem einen Blick werfen

jak okiem sięgnąć soweit das Auge reicht, weit und breit

nie spuszczać kogoś/czegoś z oka jdn/etw nicht aus den Augen lassen

nie wierzyć własnym oczom seinen Augen nicht trauen ( fam)

wpaść komuś w \oko auf jdn ein Auge werfen ( fam)

zamknąć oczy die Augen schließen [ lub zumachen]

zejdź mi z oczu! geh mir aus den Augen!

nie zmrużyć oka kein Auge zutun [ lub zumachen] ( fam)

zrobiło mi się ciemno przed oczami es wurde mir schwarz vor den Augen

na czyichś oczach vor [ lub unter] jds Augen

na \oko nach Augenmaß

pod czyimś okiem unter jds Aufsicht [ lub Obhut]

w oczach zusehends

\oko w \oko Auge in Auge, von Angesicht zu Angesicht

2. [ɔkɔ] <Pl oka, gen ok, instr okami> nt

1) sieci Masche f

2) ( centrum cyklonu) Auge nt

3) pawie \oko Pfauenauge nt

* * *

pl. ocz- Nom. -y Gen. -u Ins. - ami l. - yma

1. ( narząd wzroku) eye, optic (arch.); piwne/brązowe/niebieskie oczy hazel/brown/blue eyes; podbite oko black eye, shiner, mouse; bystre oko sharp l. keen eye; mieć bystre oko be sharp l. keen eyed l. eyesighted; zaczerwienione oko reddish eye; kocie oczy ( na drodze) cat's eyes; kocie oko min. cat's eye; tygrysie oko min. tiger's eye; dno oka anat. eyegrounds, fundus of the eye; oko cyklonu meteor. bull's eye, the eye of the storm; sokole oko eagle eye; maślane oczy filmy eyes; wprawne oko practiced eye; w mgnieniu oka in a blink of an eye, in a twinkling, in a flash l. crack; na pierwszy rzut oka at first glance; coś widać na pierwszy rzut oka sth can be seen at first glance; bez zmrużenia oka without batting an eye; na moich oczach before l. under my eyes, in front of my very eyes; słabnąć l. niknąć w oczach ( o człowieku) be fading away, be wasting away; ale masz oko! good eye!; cieszący oko easy on the eye; cieszyć oko please the eye; klapki na oczach blinders, tunnel vision; klapki na oczy ( konia) blinders; Br. blinkers; w moich oczach to jest nic niewarte it's not worth a penny in my eyes l. to my mind; z zamkniętymi oczami with one's eyes closed; pożerać kogoś oczami devour sb with one's eyes; patrzeć na coś krzywym okiem frown upon sth, look askance at sth; być komuś solą w oku be a thorn in sb's side l. flesh, be the stone in sb's shoe; (szkolić się) pod okiem instruktora (train) under the supervision of the instructor; ciemno, choć oko wykol the night is inky black; rzucać się w oczy stick out a mile, stick out like a sore thumb; spędza mi to sen z oczu I can't get it out of my mind; czytam w twoich oczach, że... I can see l. read it in your eyes that...; dobrze ci z oczu patrzy you have a kind look in your eyes; iść, gdzie oczy poniosą go and never look back, walk and don't look back; jak okiem sięgnąć as far as the eye can see; mieć oczy wokół głowy have eyes at the back of one's head; zrobiło mi się ciemno przed oczami I was seeing spots before my eyes; mam to na oku I'm keeping a (sharp) eye on it; mieć coś na oku (np. o pracy) set sights on sth; mam babcię ciągle przed oczyma I can still see grandma before my eyes; miej oczy i uszy otwarte! keep your eyes and ears open!; powiedzieć l. wygarnąć komuś prawdę w oczy tell sb the truth to his/her face, speak the truth to sb's face; wspominać kogoś/coś z łezką w oku think softly l. affectionately l. nostalgically about sb/sth, think about sb/sth with affection; mydlić komuś oczy pull the wool over sb's eyes, throw dust in sb's eyes; nawet nie mrugnął okiem he didn't flicker an eyelid; nie mogłem od niej oderwać oczu I couldn't take my eyes off her; nie mogę spojrzeć jej w oczy I can't look her in the eye/face; mieć oko na coś keep one's eyes open l. peeled l. skinned for sth; nie spuszczaj z oka dzieci keep your eye on the children, keep a close eye l. watch on the children; podbić komuś oko give sb a black eye l. a shiner; własnym oczom nie wierzę! I can't believe my eyes!; nie zmrużyłem oka I didn't sleep a wink; otworzyć szeroko oczy open one's eyes wide; widzieć kątem oka see sth out of the corner of one's eye; strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie keep a close eye on sb/sth; rzut oka na coś glimpse at sth; kiedy ty wreszcie przejrzysz na oczy? when will you finally take the blinds off?; przewracać oczami turn up l. roll one's eyes; robić do kogoś perskie oko give sb the eye, give sb a glad eye, make eyes at sb; kłamać w żywe oczy lie through one's teeth, lie in one's throat; na piękne oczy on trust; w cztery oczy in private; rozmawiać z kimś w cztery oczy talk heart to heart to sb, talk eye to eye; rzuć na to okiem have l. take a look l. glance at it, please; cast an eye over it, please; gołym okiem with the naked eye; stanąć z kimś oko w oko stand face to face with sb, confront sb eyeball to eyeball; stracić kogoś z oczu lose sight of sb; spuścić oczy lower one's eyes, cast one's eyes down; spojrzeć prawdzie w oczy face the truth; wake up and smell the coffee; see things for what they really are; świecić oczami za kogoś blush for sb, take the rap; widzieć coś gołym okiem see sth with the naked eye; widzieć coś na własne oczy see sth with one's own eyes; widzieć coś oczami duszy see sth in one's mind's eyes; wpaść komuś w oko catch sb's fancy l. eye, take l. tickle l. catch sb's fancy; zamknąć oczy close one's eyes, breathe one's last; przymykać na coś oczy turn a blind eye to sth; zejdź mi z oczu! get out of my sight!; oczy mi się kleją I have heavy eyes l. eyelids; pi razy oko sth in the neighborhood of, more or less; pasuje to jak pięść do oka it's like a square peg in a round hole; oczy wychodzą mu na wierzch ( ze zdziwienia) his eyes popped out; oko ci zbieleje it'll leave you open-mouthed; kruk krukowi oka nie wykole crows don't pick crows' eyes; dog does not eat dog; oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye and a tooth for a tooth; pańskie oko konia tuczy the eye of the master does more work than both his hands; prawda w oczy kole the greater the truth, the greater the libel; strach ma wielkie oczy fear has big eyes; czego oko nie widzi, tego sercu nie żal what the eye doesn't see, the heart doesn't grieve over; what the eye sees not, the heart craves not.

2. pl. oka Gen. ok (= coś jak oko) eye; ( w rosole) eye; pawie oko peacock's eye, ocellus, eyespot.

3. ( w sieci rybackiej) mesh.

4. żegl. ( wachta) watch, lookout.

5. żegl. ( pętla na linie) eye-splice, loop.

* * *

Gen.pl. słów

1. (= wyraz) word; brzydkie słowo four-letter word, swearword; cierpkie l. gorzkie słowa bitter words; dobre słowo kind word; mocne słowa blunt words; ostre l. szorstkie słowa harsh words; próżne l. puste słowa empty words, hot air; święte l. złote słowa gospel truth; wielkie słowa big words; Słowo Boże rel. God's Word, the Word of God; słowa prawdy naked truth; to moje ostatnie słowo this is my last word; mieć ostatnie słowo ( w jakiejś sprawie) have the final say ( w czymś in sth); jednym słowem in a l. one word; innymi słowy in other words; w krótkich słowach in short l. brief; gra słów wordplay, play on words; ( żart słowny) pun; szkoda słów it's a waste of breath, it's no use (talking to him, trying to convince them, etc.); od słowa do słowa, zaczęli rozmawiać o... while chatting, they moved on to...; w dosłownym tego słowa znaczeniu in the literal sense of the word, literally; połykać słowa swallow words; ważyć słowa weigh one's words; nie mogę znaleźć słów (= jestem zbyt wzruszony, zdenerwowany itp.) words fail me; słowo w słowo word for word; powtórzyć coś słowo w słowo repeat sth verbatim; cytować coś słowo w słowo quote l. cite sth chapter and verse l. verbatim; mam do pana dwa słowa could I have a word with you?; nie pisnąć ani słowa not breathe a word; nie powiem o nim złego słowa I won't say a word against him, I'll never speak ill of him; wspomnisz moje słowo you'll remember my words; opowiedzieć coś swoimi słowami tell sth in one's own words; powiedzieć coś w dwu słowach put sth in a nutshell; przerwać komuś w pół słowa cut in on sb; chwytać kogoś za słowa catch sb in their words; nie przebierać w słowach not mince one's words; licz się ze słowami! watch your mouth l. language!; nie dał/dała/dali mi dojść do słowa I couldn't get a word in edgewise; Br. I couldn't get a word in edgeways; brak mi słów I'm at a loss for words; muzyka do słów Mickiewicza music to the lyrics by Mickiewicz; wymiana słów verbal exchange; nie móc wykrztusić słowa not be able to speak a word, be dumbstruck; słowa więzną mi w gardle I'm choked up; słowa, które padły z twoich ust, są dla nas bardzo bolesne the words you said are very painful to us.

2. ( wypowiedź) word, utterance; słowo drukowane the printed word; słowo mówione the spoken word; słowo pisane the written word; słowo wiążące lead-in; słowo wstępne foreword, introductory remarks; wolność słowa freedom of speech; ostatnie słowo prawn. last word; wpadać komuś w słowo cut in on sb; wypluj to słowo! perish the thought!

3. (= obietnica) word, promise; dać słowo give one's word; dotrzymać słowa keep one's word; nie dotrzymać słowa go back on one's word; ręczyć za kogoś/coś słowem give one's word for sb/sth, vouch for sb/sth; poprzeć słowo czynem suit the action to the word; słowo honoru word of honor; Br. word of honour; ( jako wykrzyknik) on my honor! Br. on my honour! rzucać słowa na wiatr give empty promises; słowo daję l. daję słowo I swear to God!, no kidding!; trzymać kogoś za słowo hold sb to their word; uwierzyć komuś na słowo give sb the benefit of the doubt; być po słowie be bethroted; słowo? promise?; możesz mi wierzyć na słowo take my word for it; słowo się rzekło, kobyłka u płota delivered as promised.

4. przest., jęz. verb; słowo posiłkowe auxiliary verb.

5. tylko pl. (= tekst piosenki) lyrics.

glau ben ['glaʊbən]

I. vt

1) ( für wahr halten)

[jdm] etw \glauben wierzyć [ perf u-] [komuś] w coś

\glauben, dass... wierzyć [ perf u-], że...

das glaube ich nicht nie wierzę w to

es ist nicht zu \glauben to nie do wiary

ob du es glaubst oder nicht, ... możesz wierzyć lub nie, [ale]...

das glaubst du doch selbst nicht! ( fam) sam chyba w to nie wierzysz!

jdn etw \glauben machen wmawiać [ perf wmówić] komuś coś

2) ( wähnen)

jdn in New York \glauben sądzić, że ktoś jest w Nowym Jorku

II. vi

1) ( Glauben schenken)

jdm \glauben wierzyć komuś

2) a. rel ( für wirklich halten)

an jdn/etw \glauben wierzyć [ perf u-] w kogoś/coś

3) jd muss dran \glauben (fam: jd ist gestorben) ktoś kopnął w kalendarz ( pot) ( jd muss ran) przyszła czyjaś kolej

- w kuchni/łazience in the kitchen/bathroom

- w domu/szkole/pracy at home/school/work

- w Warszawie/we Wrocławiu in Warsaw/Wrocław

- w Polsce/we Włoszech in Poland/Italy

- w górach/lesie in the mountains/forest

- w powietrzu/wodzie in the air/water

- w szklance/pudełku in a glass/box

- w prasie in the press

- w telewizji/radiu on television/on the radio

- w wyobraźni in one’s imagination

- otwór w desce a hole in a board

- trzymała coś w dłoni she was holding something in her hand

- siedział w fotelu he was sitting in an armchair

- trzymał ręce w kieszeniach he had his hands in his pockets

- byłem wczoraj w kinie/teatrze I went to the cinema/theatre yesterday

- uczyła się w szkole muzycznej she was studying at a music school

- nagle stanął w drzwiach suddenly he appeared in the doorway

- służyć w armii to be in the army

- grać w orkiestrze to play with a. in an orchestra

- działać w związkach zawodowych to be a trade union activist

- to najcenniejszy obraz w całej kolekcji this is the most valuable picture in the entire collection

- śledzie w oleju/sosie pomidorowym herring in oil/tomato sauce

- zakręciło jej się w głowie she felt dizzy

- w stronę czegoś in the direction of sth, towards sth

- nie wchodź w kałuże don’t walk in the puddles

- samochód wjechał w tłum the car ploughed into the crowd

- pies chwycił kość w zęby the dog took the bone in its teeth

- wziął ją w ramiona he took her in his arms

- wpięła kokardę we włosy she pinned a ribbon in her hair

- pojechali w góry they’ve gone to the mountains

- spojrzeć w lewo/prawo to look (to one’s) left/right

- spojrzeć w górę/dół to look up(wards)/down(wards)

- wypłynąć w morze to set sail

- uderzenie w nos/szczękę a blow on the nose/jaw

- pocałować kogoś w usta/policzek to kiss sb on the lips/cheek

- uderzyć się w głowę/kolano (o coś) to hit one’s head/knee (on sth)

- walić w drzwi to bang on the door

- oparzyć się w rękę to burn one’s hand

- ugryźć się w język to bite one’s tongue także przen.

- pies ugryzł go w nogę a dog bit his leg a. bit him in the leg

- podrap mnie w plecy scratch my back

- piorun uderzył w drzewo the lightning struck a tree

- w spódnicy/sandałach/okularach in a skirt/in sandals/in glasses

- mężczyzna w czarnym kapeluszu a man in a. wearing a black hat

- (on) zawsze chodzi w dżinsach he always wears jeans

- ubrał się w ciemny garnitur he put on a dark suit

- kobieta w bieli a woman (dressed) in white

- bukiet róż w celofanie a bunch of roses wrapped in cellophane

- proszę mi to zapakować w papier/w pudełko please wrap it up in paper/pack it in a box (for me)

- nowe kierunki w sztuce new directions in art

- symbole stosowane w matematyce symbols used in mathematics

- co nowego w polityce? what’s new in politics?

- żyć w skrajnej nędzy to live in extreme poverty

- być w wyśmienitym nastroju to be in the best of moods

- być w opłakanym stanie to be in a lamentable state

- wpakować kogoś w kłopoty to get sb into trouble

- wprawić kogoś w zdumienie/zakłopotanie to astonish/embarrass sb

- wpaść w furię to fly into a passion

- w milczeniu in silence

- w samotności in solitude

- w całym zamieszaniu in all the confusion

- w wielkim skupieniu with great concentration

- w tych warunkach in these conditions

- w trzydziestostopniowym upale in the 30-degree heatwave

- nie wychodzę z domu w taki mróz/upał I don’t go out when it’s that cold/hot

- w XX wieku/w 1873 roku in the 20th century/in 1873

- w latach dwudziestych XIX wieku in the eighteen twenties

- w zimie/lecie in (the) winter/summer

- w maju/we wrześniu in May/September

- w poniedziałek/we wtorek on Monday/Tuesday

- w ubiegły/przyszły czwartek last/next Thursday

- w ubiegłym/przyszłym roku last/next year

- w następnym roku in the following year

- we dnie i w nocy day and night

- w ten dzień a. w tym dniu (on) that day

- w dniu 11 listopada on the 11th of November

- w starożytności/średniowieczu in ancient times a. antiquity/the Middle Ages

- w dawnych czasach in the old days

- w przeszłości/przyszłości in the past/the future

- w młodości in sb’s youth

- w rok/miesiąc/tydzień później a year/month/week later

- w dwie godziny/w trzy miesiące/w rok in two hours/three months/a year

- zginął w powstaniu he was killed during/in the uprising

- w rozmowie ze mną wspomniał, że… in conversation with me he mentioned that…

- w podróży (on) najczęściej śpi he usually sleeps when travelling

- komedia w trzech aktach a comedy in three acts

- mapa w skali 1:100000 a map to a scale of 1:100,000

- stoły ustawione w podkowę tables arranged in a horseshoe

- otrzymać honorarium w gotówce to be paid in cash

- mówili w jakimś obcym języku they were speaking in a foreign language

- cukier w kostkach cube sugar, sugar cubes

- herbata w granulkach granulated tea

- mleko w proszku powdered milk

- mydło w płynie liquid soap

- spodnie w jasnym kolorze light-coloured trousers

- sukienki w kilku kolorach dresses in several colours

- rzeźba w marmurze a sculpture in marble

- 10 tysięcy złotych w banknotach dwudziestozłotowych ten thousand zlotys in twenty-zloty notes

- spódnica w kwiaty a flower-patterned skirt

- zasłony w paski striped curtains

- papier w kratkę squared paper

- rękawy haftowane w srebrne gwiazdy sleeves embroidered with silver stars

- pokroić coś w kostkę/plastry to cut sth into cubes/slices, to cube/slice sth

- czarownica przemieniła królewicza w żabę the witch turned the prince into a frog

- mżawka przeszła w ulewę the drizzle turned into a downpour

- podanie w dwóch/trzech egzemplarzach an application in duplicate/triplicate

- spali we trójkę w jednym łóżku the three of them slept in one bed

- poszliśmy w piątkę do kina the five of us went to the cinema

- romantyczna podróż we dwoje a romantic journey for two

- szorstki w dotyku rough to the touch

- on jest miły/niemiły w obejściu he’s pleasant/unpleasant

- za ciasny/luźny w pasie too tight/loose round the waist

- ciasny w ramionach tight across the shoulders

- szeroki w ramionach/biodrach broad-shouldered/broad-hipped

- urządzenie proste w obsłudze an easy-to-use appliance

- był zawsze rozsądny w planowaniu wydatków he was always prudent in planning his expenditure

- w uznaniu jego zasług in recognition of his services

- w obawie o jej/własne bezpieczeństwo in fear of a. fearing for her/one’s own safety

- w poszukiwaniu lepszego życia in one’s search for a better life

- w nadziei, że… in the hope that…

- ruszyć w pogoń za kimś to set off in pursuit of sb

- puścić się w tany to start dancing

- wahanie w jego/jej głosie hesitation in his/her voice

- było coś dostojnego w jej zachowaniu there was something dignified in her manner

* * *

inv ( litera) W, w

* * *

indecl. ( litera) W, w; W jak Wacław W is for Whiskey; W as in Whiskey.

+ Loc.

1. (miejsce, lokalizacja) in, at, inside; w domu at home; w pracy at work; w kinie at the movie theater; Br. at the cinema; w górach in the mountains; w lesie in the forest; w szklance in a glass; w samochodzie in the car; w pociągu on the train; w areszcie in detention; w biurze at the office; w odległości stu metrów 100 meters away, within 100 meters; w prasie in the papers; w radiu on the radio; w telewizji on TV; w wojsku in the army; w sądzie in court; w pamięci in memory; w wyobraźni in one's imagination; w sercu in one's heart; w duchu in one's soul; zimno mi w nogi my feet are cold.

2. ( okoliczności) in; w bójce in fight; w płomieniach in flames; w trzech tomach in three volumes; w dwóch egzemplarzach in two copies; w skrócie in short; w poszukiwaniu prawdy in search for the truth; w części (odnowiony) partly (redecorated).

3. ( stan) in; w chorobie in illness; w gorączce in fever; w miłości in love; w milczeniu in silence; w nędzy in poverty; w panice in panic; w budowie under construction; w blasku sławy in a blaze of glory; być w dobrym humorze be in a good mood; być w błędzie be mistaken; coś jest w modzie sth is in vogue l. fashion.

4. ( ograniczenie) in; w pasie round the waist; szorstki w dotyku rough to the touch; szczupła w biodrach slim-hipped; miły w kontaktach osobistych pleasant in personal relations.

5. ( ubiór lub jego część) in; w futrze in a fur coat; w okularach wearing glasses; w kapeluszu with a hat on, in a hat; kobieta w bieli a woman in white.

6. (to, w czym się coś trzyma) in; w ręce in hand; w pułapce in a trap; trzymać kogoś w ramionach hold sb in one's arms.

7. ( postać) in; mydło w płynie liquid soap; cukier w kostkach cube sugar; rzeźba w marmurze sculpture in marble; milion dolarów w złocie a million dollars in gold; 1000 zł w banknotach stuzłotowych a thousand zlotys in one hundred zloty bills; Br. a thousand zlotys in one hundred zloty notes.

8. ( typ działania) in; dostać (coś) w prezencie get l. receive (sth) as a present; płacić w gotówce/ratach pay in cash/in installments.

9. + Acc. ( kierunek) in, to; w lewo/prawo to the left/right; w dół/górę downwards/upwards; patrzeć w niebo look up in the sky; pojechać w góry go to the mountains; wyjść w morze set sail.

10. (kształt, właściwość) in; w kratkę checked, checkered, Br. chequered; w kwiaty flowered, millefleurs; w paski striped; w parach in pairs; pokroić (coś) w kostkę cut (sth) into cubes, cube (sth).

11. ( przedmiot działania) on, in; bić w dzwony ring the bells; celować w serce aim at the heart; inwestować w swoją przyszłość invest in one's future; uderzyć się w palec ( u nogi) stub one's toe; ( u ręki) hit one's finger; uderzyć się w głowę get a bang on the head; walić w drzwi bang on the door; wdać się w bójkę get into a fight; wierzyć w Boga believe in God; wprawić w zdumienie astonish, amaze; puknij się w czoło are you out of senses?

12. + Acc. ( całość) in; w całości in full; w pełni to the full; w całym słowa tego znaczeniu par excellence; układać fakty w logiczną całość arrange facts logically.

13. + Acc. ( wyposażenie) with; uzbrojony w karabin armed with a gun; wyposażony w narzędzia equipped with tools; obfitować w ryby swarm l. teem with fish; zaopatrzyć w żywność provide with food.

14. + Acc. ( sposób) in; rozumieć w lot be quick on the uptake; śmiać się w głos laugh up l. in one's sleeve; wyciąć w pień kill every last one; żyć w nędzy live in poverty.

15. + Acc. ( cel) in; grać w karty play cards; pójść (do kogoś) w odwiedziny pay (sb) a visit; zapaść w sen lapse into sleep, fall asleep.

16. + Acc. ( skutek) into; obrócić się w popiół turn to dust; rozpaść się w kawałki fall into pieces; śpiew przerodził się w krzyk the singing turned into a scream.

17. + Acc. ( odczucia) in; być w dobrym humorze be in a good mood; leżeć w bólach be lying in pains.

18. + Acc. l. Loc. ( czas) at, on, in; we wtorek on Tuesday; w dzień during the day, by day; w południe at noon; w nocy at night; w maju in May; w roku 1995 in 1995; w lecie in the summer; w porze lunchu at lunchtime; w czasie urlopu during the holiday; w dniu ślubu on the wedding day; w wieczór wigilijny on Christmas Eve; w rok po spotkaniu a year after the meeting; w godzinę po twoim wyjściu an hour after you left; w ostatniej chwili at the last minute l. moment, at the eleventh hour; w ostatnich latach in recent years; w biały dzień in broad daylight; w młodości in one's youth; dzień w dzień day after day.

- duch zamordowanego rycerza the ghost of a murdered knight

- historie o duchach ghost stories

- wywoływać duchy to conjure up ghosts a. spirits

- bać się duchów to be frightened of ghosts

- wierzyć w duchy to believe in ghosts a. spirits

- w duchy wierzysz!iron. you must be joking, are you kidding?

- duchy przodków ghosts of ancestors

- dobre/opiekuńcze duchy good/tutelary spirits

- duch Boży Bibl. the spirit of God

- duch nieczysty Bibl. unclean spirit

- zły duch evil spirit także przen.

- on jest twoim złym duchem he’s a bad influence on you

- ubodzy duchem Bibl. the poor in spirit

- oddać ducha (Bogu)książk. to die

- wyzionąć ducha pot. to give up the ghost

- upał był taki, że mało ducha nie wyzionąłem a. że myślałem, że ducha wyzionępot. it was so hot I thought I was going to drop dead a. give up the ghost on the spot pot.

- leżeć bez ducha to lie (as if) lifeless

- paść bez ducha to collapse

- wolny/niespokojny duch a free spirit

- przymioty czyjegoś ducha the attributes of sb’s spirit

- pogoda ducha cheerfulness

- być pokarmem dla ducha to be good for the soul

- w duchu [wierzyć, sądzić, uważać] in one’s heart of hearts

- śmiać się w duchu to laugh up one’s sleeve

- w głębi ducha in one’s heart of hearts

- nieobecny duchem miles away przen.

- młody duchem young at heart

- osoba małego/wielkiego ducha a narrow-minded/a generous-spirited person

- podnieść kogoś na duchu to raise sb’s spirits

- tracić ducha a. upadać na duchu to lose heart

- jest mi raźniej na duchu my spirits have risen

- jest im ciężko na duchu they are in low spirits, their spirits have sunk

- duch współpracy/wspólnoty team/community spirit

- mieć w sobie ducha przekory to be a contradictory soul

- okazywać ducha walki/współzawodnictwa to show a fighting/competitive spirit

- robić coś w duchu optymizmu/pokory/przebaczenia to do sth in a spirit of optimism/humility/forgiveness

- w duchu społecznym/patriotycznym in a public-spirited/patriotic way

- człowiek wielkiego/małego ducha a faint-hearted/courageous person a. individual

- okazać hart ducha to show spirit

- złamać czyjegoś ducha to break sb’s spirit

- tracić ducha to lose spirit a. heart

- upadać na duchu to become dispirited

- nabrać ducha to recover one’s courage

- duch liberalizmu/chrześcijański liberal/Christian spirit

- duch czasu the spirit of the times a. age

- iść z duchem czasu to move with the times

- w duchu lat 60. in the spirit of the 1960s

- przestrzegać ducha prawa/umowy to be in the spirit of the law/agreement

- złamano ducha ustawy the law has been broken in spirit

- przekład nie oddaje ducha oryginału the translation is not true to the original a. is not in the spirit of the original

- □ Duch Święty Relig. the Holy Spirit a. Ghost

■ co duch a. duchem przest. instanter przest.; with all speed

- wszelki duch (Pana Boga chwali) as I live and breathe!

- ani żywego ducha not a soul

- nowy duch wstąpił w a. ożywił kogoś sb has taken heart

* * *

spirit; ( zjawa) nom pl; -y ghost

* * *

1. (= wnętrze człowieka) spirit, soul, mind; okazać hart ducha demonstrate l. display l. show fortitude; spokój ducha ease l. peace of mind; w skrytości ducha secretly, deep inside one's mind l. heart; w duchu inwardly; w głębi ducha secretly, inwardly; jesteś jeszcze młody duchem you're still young at heart, your mind is still young; teraz mi raźniej na duchu I am cheered l. heartened now; przebywać gdzieś (daleko) duchem be absent-minded, be engrossed in one's thoughts, seem to be far away.

2. fil., rel. soul, spirit, ghost; zły duch (= diabeł) devil, Satan; (= osoba) jinx, evil spirit l. genius; dobry duch good spirit; duchy opiekuńcze attendant spirits; oddać Bogu ducha give up the ghost; Bogu ducha winien as innocent as a (new-born) babe; wszelki duch Pana Boga chwali! God! You scared the living daylights out of me!; (God) bless my soul!; where the devil did you come from?!; nie było tam żywego ducha there wasn't a (living) soul there; wyzionąć ducha give up the ghost; upaść bez ducha fall lifeless, drop breathless; ledwie się duch w nim kołacze he is on his last legs; Duch Święty rel. the Holy Spirit l. Ghost.

3. (= zjawa) ghost, spirit; wywoływać duchy conjure (up) spirits, evoke spirits; zniknąć jak duch disappear like a ghost.

4. (= usposobienie) spirit; człowiek wielkiego ducha big-hearted person; niespokojny duch restless spirit; buntowniczy duch rebellious spirit.

5. (= nastrój) spirit, atmosphere, climate; spotkanie odbyło się w duchu pojednania meeting was held in a spirit l. an atmosphere of reconciliation; duch czasów spirit of the times; iść z duchem czasu keep up with the times; duch narodowy national spirit.

6. (= zapał) spirit; brak wam ducha! you're lacking spirit!; dodać komuś ducha walki hearten sb, get up sb's courage; podnieść kogoś na duchu cheer sb up, raise l. lift sb's spirits; nabrać ducha muster courage, be heartened; odebrać komuś ducha break sb's spirit, take the heart out of sb; nowy duch wstąpił we mnie I recovered my courage, I recovered my will to act; nie traćcie ducha don't lose heart; upadać na duchu lose heart.

słowo [swɔvɔ] < Pl gen słów> nt

1) ( wyraz) Wort nt

innymi słowy mit anderen Worten

\słowo w \słowo wortwörtlich

2) ( mowa, język)

\słowo wstępne Vorwort nt

wolność słowa jur Pressefreiheit f

jednym słowem mit einem Wort

w dwóch słowach mit [ lub in] zwei Worten

chciałbym zamienić z tobą dwa słowa ich möchte mit dir ein paar Worte wechseln

pozwól mi dojść do słowa! lass mich zu Wort kommen!

wyrazić coś słowami etw mit [ lub in] Worten ausdrücken

3) ( obietnica)

\słowo honoru! Ehrenwort!

dawać [komuś] \słowo [jdm] sein Wort geben

dotrzymać słowa das Wort halten

wierzyć komuś na \słowo jdm aufs Wort glauben

złamać \słowo das Wort brechen

4) słowa Pl ( tekst piosenki) Text m

5) gra słów Wortspiel nt

słowa prawdy offenes Wort

ostatnie \słowo das letzte Wort

puste [ lub próżne] słowa leere Worte ntPl

chwytać kogoś za słowa [ lub czepiać się słów] auf [einem] Wort herumreiten ( fam)

dobierać [ lub ważyć] słowa jedes Wort auf die Goldwaage legen ( fam)

liczyć się ze słowami auf seine Worte achten

gdybyś powiedział(-a) chociaż \słowo! hättest du doch ein Wort gesagt!

nie przebierać w słowach eine große [ lub freche] Klappe haben ( pej fam)

trzymać kogoś za \słowo jdn beim Wort nehmen

słowa więzną komuś w gardle jdm bleiben die Worte im Hals stecken

wspomnisz moje \słowo [ lub słowa] du wirst mir noch Recht geben, du wirst dich noch an meine Worte erinnern

brak mi słów mir fehlen die Worte, ich finde keine Worte

szkoda słów nicht der Rede wert

- pomogę ci, jeśli ładnie poprosisz I’ll help you, if you ask nicely

- pójdę z tobą, jeśli chcesz I’ll go with you if you like

- jeśli się pośpieszysz, zdążysz na pociąg if you hurry, you’ll catch the train

- jeśli to możliwe if it’s possible

- czasami, jeśli ma się szczęście … sometimes, if one is lucky a. if you are lucky…

- jeśli…, to… if…, then…

- nie pójdziesz do kina, jeśli nie odrobisz lekcji you won’t be going to the cinema if you don’t do your homework a. unless you do your homework

- kto nam pomoże, jeśli nie on? who’s going to help us, if not him?

- większość z nich, jeśli nie wszyscy most of them, if not all (of them)

- we środę, jeśli nie wcześniej on Wednesday, if not sooner

- (ona) ciągle na coś się skarży, jeśli nie na ból głowy, to na ból brzucha she’s always complaining about aches and pains – if it isn’t a headache it’s a stomach ache

- a jeśli what if, supposing

- a jeśli powiem nie? what if a. supposing I say no?

- jeśli nawet a. nawet jeśli even if

- pojadę tam jutro, nawet jeśli miałoby padać I’ll go there tomorrow, even if it’s raining

- jeśli się nie mylę if I’m not mistaken, unless I’m mistaken

- pan Kowalski, jeśli się nie mylę Mr Kowalski, I believe?

- jeśli dobrze pamiętam if I remember rightly

- jeśli wolno mi coś radzić… if I may make a suggestion…

- jeśli można jej wierzyć if she can be believed

- jeśli o mnie chodzi as far as I’m concerned

- jeśli chodzi a. idzie o kogoś/coś as regards sb/sth, as far as sb/sth is concerned

- dlaczego sam tego nie zrobisz, jeśli jesteś taki mądry why don’t you do it yourself, if a. since you’re so clever

- jeśli nie zadzwonił, to znaczy, że się obraził if he hasn’t phoned, he must be offended

- jeśli w szkole zachowuje się skandalicznie, to w domu jest wyjątkowo grzeczny if a. while he conducts himself outrageously at school, at home he is exceptionally well-behaved

* * *

* * *

if; jeśli nie unless; jeśli chcesz, pójdziemy do kina we can go to the movies if you like; jeśli mnie pamięć nie myli if my memory serves me; jeśli można if I may; if that's OK (with you); jeśli nie będzie padać unless it rains; jeśli pani pozwoli if you don't mind; jeśli wcześniej skończę pracę, zadzwonię do ciebie if I finish work earlier, I'll call you; któż, jeśli nie on? if not him, who?